Marianne kwam bij me op de koffie.
Ze vertelde over haar bijzondere werkplek die ze onlangs heeft moeten verlaten: het Artuarium, het oude mortuarium van het GZG ziekenhuis waar ze 7 jaar in heeft gewerkt samen met Bart van Dongen, Ad Grooten en andere kunstenaars en muzikanten. Ze was vooral heel dankbaar dat ze die werkplek heeft mogen gebruiken.

"Is dat niet iets voor een bouwritueel ?" vroeg ze me.
Ik vroeg haar wat zij zelf daarin zou willen.
"Nou nee hoor, niks voor mij; ik heb niks met bouwrituelen".
O..zei ik
"Maar misschien wel iets voor de nieuwe eigenaar? opperde Marianne vervolgens.
Ze vertelde dat ze een tijdje terug een man met een hond had zien rondlopen rondom het Artuarium.
Die had ze spontaan aangesproken. Haar vermoeden klopte; hij bleek inderdaad de nieuwe eigenaar.
Een leuke vent die zijn hart liet spreken en opbiechtte dat hij het zo erg vond voor Marianne en de anderen dat ze eruit moesten. "Nou! dan is het voor mij helemaal goed," had ze er spontaan uitgefloept. Het deed haar nml. heel goed om dit van hem te horen. Marianne had in al die 7 jaar een hele sterke band met het oude mortuariumgebouw. Vanaf het eerste moment al voelde ze de goede energie. Ze opende zich voor haar "voorgangers" en voelde er zich zelfs door omringd, in een positieve zin. Ze heeft er heerlijk in kunnen werken met een mooie expositieruimte erbij. Het was dan ook een oprechte zorg van haar; "als het maar leuke mensen zijn, die nieuwe eigenaren." En zo bleek het ook te zijn; met z'n tweeën hebben ze de ontmoeting voortgezet in het Artuarium en samen een flesje wijn gedronken.

O.. zei ik weer
Dit is een ontroerend mooi bouwritueel! Hierdoor kan met een gerust hart  nml de overgang gemaakt worden naar een nieuwe bestemming.

• Alles gezegd is wat nog gezegd moest worden
• De "oude" hoeders zijn ge-eerd 
• De draagkracht is voelbaar
• Het oude is losgelaten 

Een glimlach van herkenning was haar antwoord.

9 maanden bouwritueel voor de Bossche Brugwachtershuisjes

Ik ben getriggerd door verlaten brugwachtershuisjes en het potentieel van deze huisjes.
Kennelijk ben ik niet de enige die om deze huisjes geeft.
Wat nou als ik een bouwritueel organiseer voor deze huisjes?
En daarmee tijd en aandacht inbouw om al die mensen die om deze huisjes geven de kans te geven om inderdaad hun betrokkenheid te tonen. Op een manier die echt aanspreekt. Veel mensen aanspreekt.

11 december 2016 startte ik samen met  Ivonne van der Velden en Stichting Brugwachtershuisjes met het eerste kunstproject:  Monique Broekman.
Prachtig project vol ontroerende ontmoetingen, verhalen en beelden - in staat van tussentijd - 
Monique Broekman maakt de betrokken overburen ( klokkenmaker Frank van Nuus, Theo Verbruggen van de NOS, kapper Musa en de bewoners van het Zorgtehuis Anthoniegaarde en 4 (ook voormalige) brugwachter zichtbaar in 't brugwachtershuisje op de Anthoniebrug.
Als je dicht tegen het huisje aan staat hoor je hun verhalen. 

Het is goed om te laten zien wat de impact is van dit bouwritueel voor dit brugwachtershuisje . 
Dit nummer geeft aan wat het kunstparticipatie project van Monique Broekman teweeg heeft gebracht voor het brugwachtershuisje, de brugwachters en de bewoners.
.. We carry eathother. 


Muziek als drager
idee: imke van dillen
film: esgo klein
starring: brugwachtershuisje Anthoniegaarde, Monique Broekman, brugwachter Wesley, kapper Musa en passanten op die ene vrijdagmiddag..

Meer info zie deze pagina over de Bossche brugwachtershuisjes
​

Ik had het al zovaak eerder gehoord, maar nu dacht ik. Ik moet hier iets mee! "Jullie Nederlanders weten het; jullie weten wat je moet doen als het om water gaat... Hansje Brinker, vinger in de dijk, dat is jullie verhaal. Dat hebben wij in het buitenland over jullie geleerd." 
En dan keek ik met glazige ogen de ander aan. "Waar heeft hij/zij het over? Dat jongetje wat zijn vinger in de dijk had gestoken, is dat ons verhaal? Gaat dat over ons, over mij, over mijn identiteit? "

Het was de inheemse Chief Phil Lane jr in het Mandela Huisje die me uiteindelijk wist te raken met deze Call to Action. Ik ga mijn eigen vinger eens bewust in een Hollandse dijk steken, dacht ik meteen. Ik ga het zelf eens ervaren. En ik was niet alleen. Samen met een aantal jonge creatieve geesten, Robin Block, Hanne van Asten, Karin Lindeman, Maria Kolossa en Nelleke de Noo ben ik in het verhaal en de ervaring gedoken. Robin en ik bedachten dit "bouwritueel " aan de vooravond van de transitie van onze dijken. Omdat een overgangsfase nu eenmaal bij uitstek geschikt is voor het publiekelijk aandacht geven aan wat er is. Een vinger-in-de-dijk recordpoging ? 

​We hebben inmiddels voor dit idee de tweede prijs van de NELSON verkiezing gewonnen. Deze prijs is vorig jaar in het Rijksmuseum uitgereikt door Lemniscaat, RNW Media, MasterPeace en de Maand van de Geschiedenis. Het Ministerie van Infrastructuur & Milieu & Delta Ontwerp Platform vinden het ook een sympathiek initiatief. En investeerde in dit filmpje die we hebben gemaakt speciaal voor de Houtribdijk. Zij gaan het bouwritueel niet inzetten hebben we inmiddels begrepen.

Het filmpje is bedoeld als inspiratie voor cultureel geëngageerde mensen die betrokken zijn bij het versterken van de dijken. We hebben nml een partituren voor dit bouwritueel voor dijken gemaakt. 
Als je interesse hebt in de partituren, mail me: info@bouwrituelen.nl

Kapel van Assisië - tijd voor vernieuwing

In opdracht van Prisma zijn we 6 december 2016 gestart met het vooronderzoek voor een 40 dagen bouwritueel voor de Kapel van Assisië. Dit monumentale kapelgebouw is het hart van het Landpark van Assisië. 
Prisma wil voor de Kapel op zoek gaan een hernieuwde functionaliteit, en ook een nieuwe symbolische identiteit. Maar welke nieuwe (symbolische) identiteit past dan bij de Kapel en door wie wordt dit gedragen?
Prisma is een zorginstelling die investeert in een overgangsfase voor haar Kapelgebouw.
​Wij waarderen enorm dat zij deze verantwoordelijkheid nemen.

Kapel van Assisië - de deur is open

De deur is open. Kunstenaar Nelleke de Noo, social designer Imke van Dillen en geestelijke verzorger Michael Kolen (Prisma) starten vandaag het vooronderzoek. Nelleke gaat in samenwerking met Jeanne de Beer (Prisma) en Imke de transitievraag in kaart brengen. Wat moet worden "aangeraakt" om de transitie in gang te zetten?

 
​Lees hier het resultaat 

foto's van het 40 dagen bouwritueel  gemaakt door peer reede:

Uitnodiging
 
Zondagmiddag 10 april vindt de KICK OFF van de 40 daagse Erfgoed Expeditie plaats voor het vakwerkhuisje op het rugbyterrein van The Dukes.

Jong professionals gaan in 40 dagen het sentiment van deze plek doorgronden. Ze vertalen de beelden, de informatie en de sociale energie die ze zelf teweegbrengen in een visie voor een herbestemming van het vakwerkhuisje. De jongeren worden hierin geïnspireerd door locale experts/rugbyouders.

Deze speciale Erfgoed Expeditie wordt mogelijk gemaakt door huurder The Dukes en de eigenaar Gemeente ‘s Hertogenbosch. Zondag 10 april zullen de jongeren samen met wethouder Eric Logister en The Dukes voorzitter Peter van Veggel de start van het 40 daags bouwritueel inluiden. Onderdeel van deze “kick off” is de première van de nieuwe Bossche documentaire “Maak je Stad” waar deze Erfgoed Expeditie onderdeel van uitmaakt.

KICK OFF vakwerkhuisje The Dukes
Wanneer: zondag 10 april
Waar: clubhuis The Dukes, Limietlaan 7 ‘s-Hertogenbosch
Tijd: 13:00 uur
 
KOMT U OOK?       KOM JE OOK?
Imke van Dillen - www.bouwrituelen.nl
Toon Iding Herbestemming - www.herbestemmingerfgoed.nl
met medewerking van Noortje Schrover, Peer Reede, Werner Evers en Matthijs Bosman.
Op https://droomstaddenbosch.nl/droom/bouwritueel-vakwerkhuisje
kun je meer informatie vinden over het project en is het proces te volgen via wekelijkse updates.  
 

27 februari 22.52 uur stortte totaal onverwachts het pand op de Markt in Den Bosch in elkaar. 
5 dagen later, van de schrik bekomen heb ik de eerste 20 (gebruikte) brillen opgehangen.
Een ode voor de plek.
En uit sympathie voor de eigenaar en voor Pearl.

Ik hoop inderdaad dat meer mensen dit gaan doen: oude, afgedankte, gekke, grote of andere brillen. 
Het is de start van een nieuw bouwritueel. Ik werk hierin samen met Claire van Nunen . Zij was getuige......
Het in elkaar storten van het hoekpand heeft een grote impact voor onze stad. Velen zijn geraakt.

Aan dit bouwritueel kan iedereen meedoen. 
Er hoort een persoonlijke vraag bij: Wat wil jij dat hier gezien gaat worden? Kijk met een andere bril naar deze plek.

Deel je antwoord hier of op de Facebooksite Hoeksteen Markt Den Bosch of aan mij als ik verhalen verzamel terplekke of op het nieuwe digitale platform Droomstad Den Bosch

Dit sentiment willen we uiteindelijk als basis gebruiken om samen met Bosschenaren op ontdekkingsreis te gaan naar wat de eventuele (her)bouw van het pand of zelfs de nieuwe hoeksteen kan worden.

In samenwerking met Stichting Brugwachtershuisjes hebben we een creatief jaarprogramma bedacht vol onderzoek en impuls voor de 3 Bossche Brugwachtershuisjes.

De afdeling Beheer van de Gemeente is enthousiast en we hebben samen met hen een aantal spelregels opgesteld. 

Het idee is geboren nadat fotograaf Peer Reede aandacht vestigde op het laatste vrachtschip die begin januari 2015 door sluis 0 en de Zuid Willemsvaart vaarde. We hebben toen contact gemaakt met een aantal ondernemers en bewoners rond de Zuid Willemsvaart. 

Het gevolg van de aanleg van het Maximakanaal voor de brugwachtershuisjes is dat ze nog maar sporadisch gebruikt worden om de sluis te schutten voor pleziervaart of voor controle. De huisjes staan er eenzaam bij.  Hun toekomst is onzeker.
​Tijd voor een bouwritueel, waar we deze "staat van tussentijd"  op een creatieve manier benutten om de betekenis van de huisjes te onderzoeken en de huisjes een impuls geven in de transitie.
Het boeit me enorm omdat de brugwachtershuisjes met de slagbomen mij als wachtende mens ook  een "staat van tussentijd" bezorgde, of ik nu wilde of niet. Deze kwaliteit van het brugwachtershuisje geven we nu aan ze terug, met als doel een maatschappelijk gedragen nieuwe functie voor de huisjes.


We hebben nu de formele goedkeuring van de eigenaar, de gemeente 's Hertogenbosch gekregen en gaan nu onze plannen concreet maken. En natuurlijk het benodigd budget bij elkaar zien te krijgen.

Als je een idee hebt mail die naar info@bouwrituelen.nl 
of bel Imke van Dillen : 0621824917

In de vorige blog schreef ik over mijn initiatief voor een bouwritueel voor het vakwerkhuisje naast het rugbyveld in 's Hertogenbosch. Op 12 september hebben Peer Reede (fotograaf) en ik daar leven in geblazen; verhalen opgehaald, overtuigingen en projecties ontdekt, geluisterd en doorgevraagd. Door dit openhuis event ontstond spontaan veel positieve betrokkenheid. Hier zie je onze impressie. 

14 oktober as. presenteren we aan het bestuur van de Rugbyclub en aan de gemeente 's Hertogenbosch een plan van aanpak voor een opvolgend bouwritueel van 40 dagen. Uitgevoerd door jongeren. In samenwerking met Expeditie Erfgoed van Toon Iding uit 's Hertogenbosch. 

Op deze blog deel ik met regelmaat beelden en ervaringen over dit proces. Als je deze en andere bouwrituelen wil volgen, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

Ben jij je ook betrokken bij een leegstaand pand waar je van hoopt dat het een nieuwe bestemming krijgt? Of ben je betrokken bij een pand of een plek wat vernieuwd gaat worden?
En ben je geïnteresseerd in een frisse, creatieve manier van onderzoek?
Met aandacht voor de overgang van oud naar nieuw?
Vertaald in een rijkgevuld programma van eisen?
En visie over een gedragen proces van herbestemming of herontwikkeling?
Bel voor een verkennend gesprek met Imke van Dillen: 06 21824917